بنادر شمالی تحت تاثیر پسروی آب خزر

همایون خوشروان درباره کاهش سطح تراز آب دریای خزر و تاثیر آن بر روی بنادر اصلی شمال کشور به‌ویژه بنادر امیرآباد، نوشهر، فریدونکنار و بابلسر که در حوزه بنادر استان مازندران قرار دارند، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در ساری، اظهار کرد: از سال ۱۳۷۴ شمسی تاکنون دریای خزر بیش از ۱.۵ متر کاهش سطح تراز آب داشته و تراز منهای ۲۸ را به‌صورت میانگین طی سال‌های گذشته تجربه کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی گفت: حتی در نوسانات فصلی در سال قبل در ماه‌ مشرف به دی ماه تراز منهای ۲۹ را هم در کارنامه نوسانات سطح تراز آب دریای خزر برای اولین بار مشاهده کردیم.

این پژوهشگر اضافه کرد: این میزان کاهش سطح تراز آب خزر نشان می‌دهد که دریای خزر با سرعت دارد کاهش سطح تراز آب خودش را دنبال می‌کند و این روند تا انتهای قرن حاضر منجر به چالش‌های بزرگی خواهد شد که تبعات منفی آن می‌تواند زیرساخت‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ما را تحت تاثیر قرار دهد.

مدیر سابق مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر تصریح کرد: یکی از نکات بسیار مهم نوسانات سطح تراز آب دریای خزر اثر آن بر روی بنادر اصلی شمال کشور است که این بنادر نقش بسیار مهمی را در جابجایی کالا و تردد دریایی دارند.

خوشروان ادامه داد: اگر به هر دلیلی حوضچه‌های این بنادر تحت تاثیر کاهش سطح تراز آب دریای خزر قرار گیرد ما ظرفیت کاربری ناوبری دریایی کاهش پیدا خواهد کرد که این خسارت بسیار سنگینی را وارد خواهد کرد.

وی بیان کرد: نکته مهم که شاید خیلی‌ها به آن توجه لازم را معطوف نداشتند این است که کاهش سطح تراز آب دریای خزر تنها عامل بحث برانگیز برای حوضچه بنادر اصلی شمال کشور نیست، بلکه عوامل ثانویه متاثر از آن بیشتر دارد بنادر را دارد تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این پژوهشگر گفت: یکی از این عوامل جابجایی باند شکست امواج و جریان‌های ناشی از شکست امواج که معمولا جریان‌های موازی با ساحل و جریان‌های عمود بر ساحل است، خواهد بود؛ وقتی عمق آب دریای خزر تحت تاثیر قرار گیرد و کاهش پیدا کند باند شکست امواج به سمت دریا جابه‌جا خواهد شد و این جابجایی باعث می‌شود محدوده شکست امواج نسبت به دهانه ورودی بنادر اصلی تمرکز پیدا کند و آنجا حجم زیادی از رسوبات وارد حوضچه شود و باعث کاهش عمق حوضچه شود.

وی اضافه کرد: به این معنا که حوضچه بنادر تحت تاثیر مکانیسم کاهش سطح تراز آب دریای خزر و افزایش میزان انباشت مواد رسوبی قرار می‌گیرد؛ این باعث می‌شود لایروبی در حوزه بنادر افزایش پیدا می‌کند که صرف هزینه‌های هنگفتی که به دنبال خواهد داشت و موضوع دوم اینکه ناوبری و تردد دریایی نیز در این مناطق دچار چالش می‌شود.

این پژوهشگر بیان کرد: بنادر ما در حوزه استان مازندران که مهم‌ترین آن بندر نوشهر و بندر امیرآباد که اسکله صدرا و اسکله بندر امیرآباد و نیروگاه نکا را داریم تمامی این اسکله‌ها تحت تاثیر  فرآیند جابجایی خواص هیدرودرامیکی دریای خزر قرار می‌گیرند و انباشت مواد رسوبی کارایی آنها را کاهش می‌دهد‌.

خوشروان اظهار کرد: به‌عنوان نمونه وقتی برای نیروگاه نکا وقتی حوضچه آرامش آب دچار کاهش سطح تراز آب و انباشت مواد رسوبی قرار بگیرد چون این آب‌ها برای خنک‌کننده توربین‌های نیروگاه استفاده می شوند ظرفیت برداشت آب از این حوضچه‌ها کاهش پیدا می‌کند و این اثر سویی را برای نیروگاه نکا خواهد داشت.

وی افزود: همچنین در اسکله که عملیات کشتی‌سازی درحال انجام است و اسکله بسیار بزرگی هم هست وقتی این اتفاق بیفتد می‌تواند به آب اندازی و تردد کشتی‌هت را تحت تاثیر قرار دهد و حتی اسکله امیرآباد که حجم زیادی سالانه موادرسوبی واردش شده و این باعث شده اسکله امیرآباد در درازمدت دچار چالش جدی شود.

این پژوهشگر ادامه داد: درحال حاضر اسکله بندر نوشهر نیز همین مشکل را دارد و مشکل رسوب‌گذاری بسیار فراوان باعث شده که این بندر هم درحقیقت دچار نگرانی شود.

خوشروان بیان کرد: آنچه که از نوسانات خزر و تغییرات خواص هیدرودینامیکی آن در انتهای قرن حاضر قابل پیش‌بینی است این بوده بنادر ما به شکل فزاینده‌ای میزان آسیب‌پذیری دارد افزایش پیدا می‌کند.

وی اضافه کرد: همچنین تغییرات و خطوط ساحلی مشرف به بنادر اصلی شمالی استان مازندران نیز گویای این است که خط ساحلی دارد به شکل فزاینده‌ای در مناطق مختلف تغییر می‌کند؛ به‌طوری‌که بیشترین تغییرات فرسایشی را در ناحیه شرقی بندر امیرآباد و فرآیند رسوب‌گذاری را در ناحیه غربی بندر امیرآباد داریم.

این پژوهشگر بیان کرد: حدفاصل ناحیه غربی اسکله صدرا و بخش غربی بندر امیرآباد خط ساحلی متعادل داریم و بعد از آن خط فرسایشی شدید را تحت تاثیر قرار داده است.

خوشروان با بیان اینکه بخش منتهی‌الیه غربی نیروگاه نکا هم یک منطقه رسوب‌گذاری فعال است، افزود: حجم زیادی از رسوبات نکارود و رودخانه‌های بخش غربی وارد این منطقه می‌شود و حوضچه نیروگاه نکا را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اینها منابع رسوبی هستند که بنادر اصلی شرق مازندران را تحت تسلط خود دارند.

وی یادآور شد: اما در بندر فریدونکنار و نوشهر وضعیت به‌گونه دیگری رقم می‌خورد؛ به‌طوری‌که حجم رسوباتی که به‌صورت منابع ورودی وارد دریای خزر در این مناطق می‌شود نسبتا حجمش کمتر از رسوباتی است که در بخش امیرآباد دارد وارد دریای خزر می‌شود اما همین حجم کم هم می‌تواند مشکل‌آفرین باشد و مسائل خیلی پیچیده‌ای را به وجود آورد.

این پژوهشگر با اشاره به اینکه درحال حاضر مهم‌ترین راهکار برای ممانعت از کاهش سطح آب در حوضچه بنادر بحث لایروبی در حوضچه‌ها و تخلیه رسوبات انباشته شده و نکته دوم مدیریت حوزه آبخیز است، گفت: به این معنا که مدیریت منابع آب و رسوباتی که ازطریق رودخانه‌ها وارد دریای خزر می‌شود تا بتوانیم حجم رسوبات را تحت تاثیر قرار دهیم و متعادل کنیم و از این رسوبات برای ترمیم مناطق فرسایش یافته و حتی فعالیت‌های ساختمانی و عمرانی استفاده کنیم.

پایان پیام/۸۶۰۳۴/م

منبع: فارس

کلیدواژه: پژوهشگر کاهش سطح تراز آب دریای خزر پسروی بنادر شمالی کاهش سطح تراز آب دریای خزر تحت تاثیر قرار بندر امیرآباد نیروگاه نکا شکست امواج بنادر اصلی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۴۸۷۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تراز دریاچه ارومیه به ۱۲۷۰.۶۰ متر رسید/لزوم تغییر الگوی کشت

به گزارش خبرگزاری مهر، محمدصادق معتمدیان دوشنبه شل در برنامه صفحه اول وسعت دریاچه ارومیه را در حال حاضر ۲۰۰۰ کیلومتر مربع عنوان کرد و افزود: وسعت دریاچه ارومیه نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل ۵۶۰ کیلومتر مربع افزایش یافته و حجم آب دریاچه نیز با ۶۰۰ میلیون مترمکعب افزایش نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل، به دو و نیم میلیارد مترمکعب رسیده است.

استاندار آذربایجان غربی مشکل دریاچه ارومیه را در دو بخش تغییر اقلیم و کاهش بارندگی‌ها و افزایش دما و همچنین مداخلات انسانی از جمله توسعه بخش کشاورزی و افزایش کاشت محصولات پر آب بر عنوان کرد و افزود: از سال ۱۳۷۷ شاهد روند نزولی آب دریاچه ارومیه بودیم و در مدت ۲۵ سال اخیر وضعیت دریاچه ارومیه به شکل کنونی درآمده است.

وی با اشاره به اجرای برنامه‌های مختلف سخت‌افزاری در دولت‌های مختلف در راستای احیای دریاچه ارومیه، گفت: متأسفانه در این مدت در حوزه نرم‌افزاری احیای دریاچه ارومیه کوتاهی شده و ما شاهد افزایش ۱۴۰ هزار هکتاری باغات حوضه آبریز دریاچه ارومیه هستیم و این مسئله موجب افزایش روند مصرف آب کشاورزی در این حوضه شده است.

الگوی کشت محصولات کشاورزی تغییر یابد

معتمدیان با اشاره به حجم مصرف آب در برخی از محصولات پرآب بر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، افزود: مصرف آب باغات سیب و محصولات چغندرقند و یونجه ۵۷ درصد از آب کشاورزی حوضه دریاچه ارومیه است و این مسئله ضرورت استفاده از محصولات جایگزین از جمله محصولات کم آب بر و تغییر الگوی کشت را در این حوضه افزایش می‌دهد.

وی رویکرد اصلی ستاد احیای دریاچه ارومیه را اجرای برنامه‌های نرم‌افزاری و تغییر الگوی کشت عنوان کرد و گفت: علیرغم وجود مشکلات موجود در این مسیر از جمله ۷۳ هزار حلقه چاه غیرمجاز، با تاکید حضرت آیت الله رئیسی رئیس جمهور و مخبر رئیس کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه، در کنار تأمین معیشت مردم الگوی مناسب مدیریت مصرف آب در این حوضه طراحی و اجرا می‌شود.

هر سه ماه یکی از پروژه‌های سخت افزاری دریاچه ارومیه افتتاح می‌شود

دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه در ادامه با قدردانی از تلاش دولت‌های گذشته در اجرای پروژه‌های مختلف سخت‌افزاری احیای دریاچه، افزود: با نگاه ویژه دولت سیزدهم و شخص آیت الله رئیسی رئیس جمهور و با اختصاص اعتبارات مورد نیاز، بسیاری از پروژه‌های نیمه تمام احیای دریاچه ارومیه در این دولت به پایان رسیده و هر سه ماه شاهد افتتاح و بهره‌برداری از یکی از پروژه‌های سخت‌افزاری احیای دریاچه ارومیه هستیم.

وی افتتاح تونل انتقال آب از کانی سیب را یکی از مهم‌ترین پروژه‌های سخت‌افزاری احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد و گفت: با عزم جدی دولت و به ویژه وزارت نیرو و پیگیری‌های انجام شده و تأمین اعتبارات مورد نیاز، این پروژه به دست رئیس جمهور در ۵ اسفند ماه ۱۴۰۱ به بهره‌برداری رسید.

معتمدیان با اشاره به رهاسازی آب از پشت سدهای استان در راستای احیای دریاچه ارومیه افزود: در کنار انتقال ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب از کانی سیب، از آذر ماه سال گذشته بر اساس مطالعات و برآوردهای انجام شده، حقابه دریاچه ارومیه از پشت سدهای مهاباد، بوکان، تکاب و چراغ ویس سقز به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شده است.

روزانه ۳۰ میلیون مترمکعب آب به دریاچه ارومیه هدایت می‌شود

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر روزانه حدود ۳۰ میلیون متر مکعب از طریق رهاسازی آب، به دریاچه ارومیه آب هدایت می‌شود و این روند تا دو هفته آینده ادامه خواهد داشت، افزود: با توجه به بارش‌های اخیر، پیش بینی می‌شود حجم آب دریاچه ارومیه تا ۳ میلیارد متر مکعب افزایش یابد.

دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه ادامه داد: برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده در ستاد دریاچه ارومیه برای هدایت یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب حق آبه از طریق رهاسازی آب از سدهای حوضه آبریز دریاچه و همچنین رودخانه‌های فاقد سد بود که خوشبختانه این میزان به یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب نیز افزایش یافته و این نشان از اثرات مدیریتی و کنترل‌های لازم در روند رهاسازی و انتقال آب به دریاچه ارومیه و مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی است.

معتمدیان گفت: در حوزه سخت‌افزاری پروژه نیمه تمام خط انتقال بادین آباد به طول چهار و نیم کیلومتر در راستای انتقال ۱۸۰ میلیون متر مکعب آب به پشت سد کانی سیب و انتقال از طریق تونل به دریاچه که با تلاش‌های شبانه روزی در حال اجراست و پیش بینی می‌شود تا پایان اردیبهشت ماه به اتمام می‌رسد.

تاکنون ۹۰ میلیون مترمکعب آب از سدها به دریاچه ارومیه رهاسازی شده است

معتمدیان، در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه حقابه تالاب‌های دریاچه ارومیه در سال ۱۴۰۱ حدود ۶۵ میلیون مترمکعب تعیین شده بود، افزود: تاکنون ۹۰ میلیون مترمکعب آب از سدها به سمت تالاب‌های اقماری دریاچه ارومیه هدایت شده و این مسئله موجب تثبیت و احیای این تالاب شد.

وی همچنین با بیان اینکه شرایط خوب دریاچه ارومیه و تالاب‌ها، نشاط اجتماعی را برای جامعه به ارمغان آورده است، خاطرنشان کرد: بهبود وضعیت دریاچه ارومیه و تالاب‌های اقماری آن، آثار خوب زیست محیطی و میزبانی از صدها هزار پرنده مهاجر را فراهم کرده است.

معتمدیان همچنین با بیان اینکه برای احیای کامل دریاچه ارومیه حجم آب آن باید به ۱۴ میلیارد مترمکعب برسد، اضافه کرد: حجم آب مورد نیاز برای تثبیت وضعیت دریاچه ارومیه نیز ۶ میلیارد مترمکعب است که با توجه به تبخیر سالانه ۲ میلیارد مترمکعب و میزان ورودی آب به دریاچه، نیازمند زمان لازم و یک برنامه ریزی منسجم از جمله مراقبت، رصد و اجرای برنامه‌های نرم افزاری هستیم.

وی در ادامه با اشاره به رویکردهای نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه در کنار اهمیت صیانت و ارتقای معیشت مردم، افزود: در راستای تغییر الگوی کشت در شمال آذربایجان غربی، طرح ۳ هزار هکتاری کاشت درختان کم آب بر پسته و گردو اجرا شده است و این طرح می‌تواند به عنوان یک طرح نمونه در جایگزینی کاشت درختان گردو و پسته به جای درختان سیب در راستای افزایش درآمد کشاورزان و کاهش آب مصرفی در حوزه کشاورزی به باغداران معرفی شود.

رویکرد دولت سیزدهم مردمی سازی امور در احیای دریاچه ارومیه است

دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه به رویکرد دولت سیزدهم مبنی بر مردمی سازی امور نیز اشاره کرد و یادآور شد: همراهی مردم در اجرای سیاست‌هایی چون تغییر الگوی کشت، نیازمند تبیین برنامه‌ها و آگاهی مردم با استفاده از ظرفیت رسانه‌ها بویژه صدا و سیما و شبکه‌های اجتماعی می‌باشد.

معتمدیان همچنین با اشاره به اختصاص ۶ هزار میلیارد تومان برای اتمام پروژه‌های نیمه تمام نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه در دولت سیزدهم، افزود: در کنار اجرای طرح کشت جایگزین، استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری و تداوم نهضت گلخانه‌ای نیز درخصوص احیای دریاچه ارومیه با جدیت دنبال می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه مردم نقش اصلی را در حوزه نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه دارند، تصریح کرد: مردم منطقه در کنار همراهی برای اجرای طرح تغییر الگوی کشت که افزایش درآمد را نیز به دنبال خواهد داشت، با جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز از حقابه دریاچه ارومیه، همکاری لازم را با دستگاه‌های مربوطه داشته باشند.

کد خبر 6098893